Spongiteit, een kwestie van volhouden; vasthouden is beter dan tegenhouden: een verkenning

In opdracht van de provincie Overijssel hebben Alterra en de Dienst Landelijk Gebied verkend of het begrip spongiteit voor de praktijk van waterbeleid en waterbeheer toepasbaar is. Spongiteit is een indicator die duidt op de eigenschap van een stroomgebied om neerslag op te vangen, te bergen en deze vervolgens weer vertraagd af te voeren. Er zijn ruim zestig maatregelen gesignaleerd die voor de spongiteit van toepassing blijken. Enkele bleken zeer effectief, zonder nadelig effect op het huidig grondgebruik. Dit is voor beleidsmakers en bestuurders een interessante uitkomst nu het platteland zo in het teken van reconstructies staat. Op grond van de studie blijkt dat de vrijkomende ruimte van de op te heffen waterlopen te transformeren is in landschapselementen. Door die elementen aaneen te smeden met bestaande landschapselementen wordt enerzijds het blauw-groene landschappelijke netwerk versterkt, maar biedt het anderszins ook door inschakeling van boeren een bredere inkomensbasis conform het model boeren voor natuur. Deze uitkomst kan een plaats krijgen in gebiedsprocessen als reconstructie. Een uitgebreider vervolgonderzoek wordt aanbevolen om de praktische betekenis te toetsen als indicator voor beheerders, beleidsmakers en bestuurders inzake beoordelingen van plannen, bijvoorbeeld waar het straks gaat om de implementatie van de Kaderrichtlijn Water en planvorming inzake het (deel)stroomgebiedenbeheer.