Onderzoek naar oorzaak van ploffers in Dahlia. De invloed van rijpheid en minerale samenstelling van de knollen de teelt-, bewaar- en oplegomstandigheden op het optreden van ploffers 2001 t/m 2005

Ploffers in Dahlia is een verschijnsel waarbij de knollen tijdens de stekproductie (wanneer ze zijn opgelegd) natrot wegvallen. Dit vindt vooral plaats vanaf het moment dat de kastemperatuur wordt verhoogd naar 20 tot 22 °C. Vanaf 1999 hebben veel stekproducenten hoge uitvalpercentages door ploffers. In eerste instantie is onderzocht of de bacterie Erwinia chrysanthemi, de veroorzaker van verwelkingsziekte in Dahlia, de oorzaak zou kunnen zijn van dit verschijnsel. Deze bacterie kan soms natrotte penen/vingers veroorzaken. Omdat de ziektesymptomen niet overeenkwamen, infectieproeven niet lukten en ook de toets op deze bacterie vaak een negatieve uitslag gaf is geconcludeerd dat deze bacterie niet de veroorzaker van ploffers kon zijn. Uit een enquête onder dahliastekproducenten kwam een aantal aspecten naar voren, die mogelijk de oorzaak zouden kunnen zijn van het ontstaan van ploffers. De rijpheid van de knol is onderzocht als mogelijke oorzaak voor ploffers. Volgens de enquête zou vooral na koude/natte jaren of bij knollen afkomstig van natte tuinen een hoog percentage knollen ploffen. Koude en natte gronden zorgen voor een trage groei en daarom mogelijk voor niet goed afgerijpte knollen. Door in proeven grote verschillen tussen plant- en rooidata aan te brengen zijn grote verschillen in knolgewicht verkregen. Vermoedelijk leverde dit verschillen in rijpheid van de knol hoewel rijpheid geen duidelijk gedefinieerde toestand is. Desondanks waren er veelal weinig ploffers hoewel de partijen het jaar ervoor toch nogal wat ploffers bevatten. In één jaar zijn wel verschillen tussen behandelingen gevonden maar die waren onverklaarbaar en niet eenduidig. Rijpheid had mogelijk wel enige invloed op het percentage knollen dat ploft maar leek niet de oorzaak te zijn. Daarnaast is de minerale samenstelling van de knol onderzocht als mogelijke oorzaak voor ploffers. Volgens de enquête wordt er minder met organische mest bemest waardoor de bemestingtoestand van de grond langzaam achteruit gaat. Deze achteruitgang in minerale samenstelling zou, bijvoorbeeld door een verminderde weerstand, de oorzaak van ploffers kunnen zijn. Door te bemesten met verschillende elementen op één veld en door planten te telen in Lisse en Meijel (Limburg) zijn knollen verkregen met soms zeer grote verschillen in minerale samenstelling. Ondanks grote verschillen in minerale samenstelling zijn soms geen verschillen in percentage ploffers gevonden, terwijl er wel veel ploffers waren. In één proef werd slechts een tendens waargenomen dat bespuitingen met spoorelementen tot minder ploffers leidde. Dit kon in andere proeven niet worden gereproduceerd. Bemesting kon wel van invloed zijn op het percentage ploffers maar leek niet de oorzaak te zijn. Uit de enquête bleek verder dat afwisselend de teeltomstandigheden, de bewaaromstandigheden of de oplegomstandigheden van invloed waren op het percentage ploffers. Daarom is onderzocht welke van deze omstandigheden de belangrijkste oorzaak is. Wat nattere en vochtigere omstandigheden tijdens de stekperiode bevorderden het ploffen van knollen. De teelt- en bewaaromstandigheden waren niet duidelijk van invloed op het ploffen. Soms waren deze omstandigheden niet van invloed, soms wel. Indien ze wel van invloed waren, waren de effecten verschillend per jaar waardoor geen eenduidig beeld ontstaat. De oplegomstandigheden waren wel van invloed op het percentage ploffers. De teelt- en bewaaromstandigheden kunnen wel van invloed zijn maar leken niet de oorzaak. Tijdens het onderzoek bleken partijen met hoge percentage ploffers in de voorafgaande teelt vaak veel last te hebben van uitval, soms met verwelkingverschijnselen. Door een partij met bijna 40% ploffers te behandelen alsof het was besmet met Erwinia chrysanthemi (laatste stekken plukken, verwelkende planten op het land verwijderen) kon in één jaar tijd het percentage ploffers worden terug gebracht naar 6,5%.