Notitie KIWK: maatregeleffectiviteit plasherstel: Algenrespons op nutriënten-reductie in de Kleine Melanen

Een van de doelen van de Kennisimpuls waterkwaliteit (KIWK) is het kwantificeren van de effectiviteit van lokale maatregelen in verschillende watertypen op verschillende organismengroepen. In dit document wordt de effectiviteit van een pakket van nutriënt reducerende maatregelen op de algenrespons in de Kleine Melanen geanalyseerd. Er kan worden geconcludeerd dat zowel de eerste ingrepen (2010-2012) als ook de afronding van het volledige maatregelenpakket waarbij de bron is aangepakt (april 2018) tot een duidelijk zichtbare reductie van de P-concentratie en chlorofyl-α concentraties hebben geleid. Er is ook een reductie in de concentratie blauwalgencellen (Cyanophyta) en groenalgencellen (Chlorophyta) in 2019. Op basis van de relatieve abundantie van de fytoplanktongemeenschap lijkt voornamelijk een verdeling te ontstaan tussen de jaren vóór en ná het nemen van de eerste maatregelen. De verlaging van de tolerantie voor totaal P van de indicatoren in de monsters genomen na 2014 behalve 2016 duidt op een vermindering in de eutrofiering van de Kleine Melanen. De tweedeling van de clusters voor het nemen van de maatregelen komen echter niet goed naar voren in de trendanalyse met de Principal Response Curve methode. Fytoplankton heeft echter een zeer korte levensduur waardoor algenbloei zeer variabel kan zijn over tijd. Zeer frequente metingen van (blauwalgen) chlorofyl-α concentraties geven mogelijk efficiënter inzicht in de maat van algen bloeien en daarmee eutrofiëring over tijd dan moment opnames van de fytoplanktongemeenschap in plassen en meren. Een nadeel is echter dat met het gebruik van chlorofyl-α concentraties niet naar het effect van eutrofiëring op hogere planten, andere algen (benthisch) en dieren gekeken wordt. Deze andere organismen kunnen tevens als indicator dienen voor langere termijn processen, waarvoor fytoplankton minder geschikt is.