Notitie KIWK : maatregeleffectiviteit beek- en rivierherstel : macrofaunarespons op de beekherinrichting van de Groenlose Slinge

Een van de doelen van de Kennisimpuls waterkwaliteit (KIWK) is het kwantificeren van de effectiviteit van lokale maatregelen in verschillende watertypen op verschillende organismengroepen. In dit document is het effect van de beekherinrichting op de macrofaunagemeenschap in de Groenlose Slinge geanalyseerd. Tussen 2006-2008 is een groot deel van de Groenlose Slinge heringericht, waarbij de beek is hermeanderd en waar niet genoeg ruimte was zijn flauwe plas-dras oevers aangelegd. De data laat tussen de periode vóór 1997 en de periode na 2008/2010 een verandering in de macrofaunagemeenschap in het hersteltraject (GRS05, GRS43 en GRS23) en het meetpunt benedenstrooms van het hersteltraject (GRS35) zien. Er zijn in de tussenliggende periode echter slechts beperkt aantal metingen gedaan, waardoor het lastig te duiden is rond welke jaren de verandering precies is opgetreden. De verandering lijkt niet op het meetpunt bovenstrooms van het hersteltraject (GRS37) te hebben plaatsgevonden. De bemonsterde macrofaunagemeenschap in 2019 was op alle meetpunten zeer afwijkend. In 2019 waren de macrofauna aantallen drie tot zes keer hoger dan in 2016 en ook het aantal taxa was iets hoger ten op zichtte van 2016. Een mogelijke verklaring voor de verandering in 2019 is dat de overstap is gemaakt naar het waterlaboratorium Aqualysis wat methodische verschillen kan hebben geïntroduceerd. Het aandeel dat voor de verschillende substraten representatief wordt geacht, kan bijvoorbeeld verschillen tussen monsternemers. Voor de interpretaties is het monsterpunt uit 2019 daarom niet meegenomen. De taxa indicatief voor de periode vóór 1997 hadden veelal een preferentie voor stilstaand tot zeer langzaam stromend met slib en waterplanten. Gammarus roeseli lijkt abundanter vanaf 1997. G. roeseli is een ietwat zuurstofgevoeligere soort, die bij iets hogere stroming voor kan komen. De analyse laat verder zien dat de soorten, Calopteryx splendens en Hydropsyche angustipennis, vanaf 2008/2010 zijn toegenomen op het herstelde traject, met name op meetpunt GRS05 en GRS43. Deze taxa hebben een preferentie hebben voor langzaam tot snelstromend water. Dit duidt erop dat de stroming in het herstelde traject mogelijk mogelijk iets is toegenomen. De beek is echter nog onvoldoende geschikt voor de typische soorten van laaglandbeekmilieu’s. De aanbeveling is om hydromorfologische processen en habitatheterogeniteit in de beek verder te verbeteren.