Met biomarker naar onderbouwd afzetmoment : de relatie tussen biomarker en bessenkwaliteit in de praktijk

In een eerder labonderzoek is een relatie vastgesteld tussen een biomarkerconcentratie en de kwaliteit van rode bes in bewaring. Dit vervolgonderzoek vond plaats in samenwerking met de 11 grootste telers en bewaarders van rode bessen in Nederland en EMS (sensorfabrikant). Het hoofddoel van dit vervolgproject was om de gebruiksvoordelen van deze biomarkerconcentratie te onderzoeken op praktijkschaal in bewaarlocaties van telers door middel van de inzet van een sensor ontwikkeld door EMS. Additioneel, buiten het originele projectplan om, is verder een verkennend experiment uitgevoerd naar de mogelijkheden van dynamische conditionering van rode bessen. De onderzoeksvraag was daarbij: hoe reageren biomarkerconcentratie en bessenkwaliteit op veranderende CA-gascondities? Dit kan mogelijk op termijn leiden tot nieuwe dynamische, op productrespons gestuurde, bewaarcondities. In ongeveer 100 rode-bes-bewaarcellen, verdeeld over 10 praktijklocaties, is de biomarkerconcentratie gemonitord met het sensorsysteem van EMS. Aan het einde van de bewaring is het verband bepaald tussen gemeten biomarkerconcentratie en bessenkwaliteit. Bij de meeste individuele bewaarcomplexen is een positieve correlatie waargenomen. Echter, op basis van de totale database moeten we concluderen dat het sensorsysteem van EMS, zoals verwacht bij een nieuw ontwikkelde sensor, nog geen universeel toepasbaar systeem is. Onderscheid in kwaliteit op basis van een biomarkerconcentratie lijkt nu dus enkel op bedrijfsniveau mogelijk, terwijl structurele verschillen tussen bewaarlokaties het onderling vergelijk nog bemoeilijken. Buiten het originele proefplan om is tijdens het onderzoek besloten een additionele proef in te zetten. In een verkennend labexperiment zijn 14 containers van 70 L gevuld met 4.0 – 4.5 kg rode bessen. Om praktische redenen gebeurde dit in februari. Gedurende 3 weken is er gevarieerd met O2/CO2 concentraties en is de respons van biomarkerconcentratie gemeten. De meetresultaten geven aan dat mildere CA condities (= hoger O2 en/of lager CO2) leiden tot een lagere biomarkerconcentratie tijdens korte opslag van rode bessen. Dit is ook wat vanuit de theorie werd verwacht. Omdat de bewaarperiode van deze proef slechts 20 dagen was, werd geen effect op de bessenkwaliteit verwacht. Daarom is de kwaliteit slechts oppervlakkig beoordeeld, en daarbij werden geen verschillen geconstateerd. Het advies is om de proef te herhalen over een langere bewaarperiode, bij extremere wijzigingen in gasconditie, met vers geoogst materiaal, en afgesloten met een zorgvuldige kwaliteitsbeoordeling. De aanbeveling is om de grootschalige praktijkproef te herhalen, waarin de relatie tussen kwaliteit en biomarker wordt onderzocht. Naar verwachting zal de biomarkermeting beter verlopen, omdat EMS gedurende en na het vorige bewaarseizoen, op basis van opgedane ervaring, meerdere aanpassingen in het meetsysteem heeft gedaan. Het verzamelen van kwaliteitsuitslagen door betrokken bewaarders verliep boven verwachting. Om deze reden kan deze proef met beperkte inspanning worden herhaald om te bepalen of de correlatie in een nieuw bewaarseizoen met aangepaste sensoren sterker is. Ten tijde van dit schrijven zijn de adviezen reeds besproken met betrokken bewaarders en sensorontwikkelaar. Zij zijn vastberaden om de adviezen over te nemen en de onderzoekslijn voort te zetten in vervolgonderzoeken. Het eerste vervolgonderzoek is al weer gestart.