Meer dan landbouw

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit ziet verbreding als één van de mogelijke strategieën voor ondernemers bij de verdere ontwikkeling van hun bedrijf. Op veel land- en tuinbouwbedrijven is er sprake van verbredingactiviteiten zoals een camping, natuurbeheer, bedrijfsexcursies, wandelroutes, kinderopvang, huisverkoop of zorg. De uitgangspositie van het bedrijf, de mogelijkheden van de omgeving en de persoonlijke drive en vaardigheden van de ondernemer zijn daarbij sterk bepalend voor het succes. Multifunctionele landbouw kan ook een belangrijke bijdrage leveren aan een vitaal platteland. Sinds enkele jaren neemt het aantal multifunctionele bedrijven toe en ook in de politiek en het beleid krijgt deze vorm van landbouw steeds meer aandacht. De overheid wil multifunctionele landbouw daarom ook actief stimuleren, met name vanuit een faciliterende rol. Dit stimuleringsbeleid roept echter ook de vraag op wat de economische potentie is van multifunctionele (of verbrede) landbouw. In opdracht van LNV heeft Wageningen UR een aanzet gegeven tot het beantwoorden van deze vraag via een verkennende studie getiteld: `Verbreding onder de Loep . In dit project hebben in 2005 onderzoekers van het raktijkonderzoek Plant & Omgeving, de Animal Science Group en het Landbouweconomisch Instituut van Wageningen UR een aantal interne rapporten voor LNV opgesteld gericht op economische restaties, motieven en potenties. De hoofdlijnen van deze rapporten zijn via de voorliggende publicatie toegankelijk gemaakt voor een brede doelgroep. Multifunctionele landbouw groeit sterk, maar ook de belemmeringen worden duidelijk. Zo is er behoefte aan een professionalisering in aanbod en afzet en afstemming tussen de vele initiatieven om versnippering te voorkomen Ook het beleid van verschillende overheden is onvoldoende gericht op het bieden van ruimte voor verdere ontwikkeling. Hierdoor bestaat de kans dat multifunctionele landbouw een niche blijft voor een kleine groep pioniers. Vanuit het principe `Zorgen dat¿ wenst LNV bij te dragen aan een gezonde ontwikkeling van multifunctionele landbouw gericht op het wegnemen van belemmeringen en het faciliteren van ontwikkeling. Helderheid over het potentieel zoals weergeven in deze publicatie vormt daarbij een belangrijke inspiratiebron