Intersectorale samenwerking in de biologische landbouw: bouwstenen voor een zelfvoorzienende biologische landbouw

In 2003 is het meerjarige onderzoeksprogramma 401-II gestart onder de titel `Intersectorale samenwerking in de biologische landbouw¿. Het programma beoogt concepten voor intersectorale samenwerking aan te dragen, met als doel kringlopen binnen biologische landbouwsystemen beter te sluiten. Concepten voor intersectorale samenwerking zullen worden ontworpen op verschillende schaalniveaus (bedrijf, regionaal, interregionaal, nationaal, internationaal) en getoetst aan de intenties van de biologische landbouw. Uit te voeren activiteiten zijn in een vijftal deelprojecten vervat: 1 formuleren van knelpunten die het beter sluiten van kringlopen via intersectorale samenwerking vooralsnog belemmeren, door het analyseren en integreren van resultaten van lopende en recent beëindigde onderzoeksprojecten; 2 ontwerpen van concepten voor intersectorale samenwerking en toetsing van deze concepten aan belanghebbenden; 3 uitvoeren van scenariostudies met betrekking tot perspectiefvolle concepten voor intersectorale samenwerking; 4 ontwikkeling van tools; 5 communicatie van resultaten naar belanghebbenden. Voorliggende rapportage is het verslag van het tweede deelproject (C2). Belangrijkste activiteiten tijdens dit deelproject waren: ¿ ontwerpen van een aantal concep modelberekeningen; ¿ inventariseren van bestaande en potentiële retourstromen van nutriënten vanuit de `maatschappij¿ terug naar primaire landbouwbedrijven, ter compensatie van het zgn. structurele nutriëntenlek; ¿ organiseren van de workshop `Optimaal Intersectoraal¿, tijdens welke de ontworpen concepten voor intersectorale samenwerking met belanghebbenden (boeren, toeleverende en verwerkende industrie, beleidsmakers, onderzoekers) zijn bediscussieerd