Haalbaarheidsstudie PL4.0 data-ruimte: knelpuntenanalyse datagebruik op boerenbedrijf en aanbevelingen om de impasse te doorbreken

De PPS PL4.0 onderzoekt in fase 1 de haalbaarheid van een veilige ruimte voor het delen van data voor open-teeltenbedrijven, waardoor zij een volwaardige positie krijgen in data-gedreven AgriFood waardeketens. Het doel van de PPS is een collectieve, publiek-private R&D inspanning te leveren om te komen tot een basis voor grootschalig, slim, veilig, transparant en ‘in control’ gebruik van data in open teelten (inclusief teelt van voedergewassen) en AgriFood-ketens in Nederland. In dit rapport worden (1) de huidige situatie van data gebruik op akkerbouw-, ruwvoerproductie- en loonwerkbedrijven beschreven, (2) technische, organisatorische, ethische en juridische aspecten van data-gebruik en (3) een knelpuntenanalyse van data-gebruik op deze open-teelten bedrijven. De kern van de uitkomsten van de analyse is dat boeren moeten werken met een lappendeken van ICT-tools die onderling slecht verbonden zijn waardoor het schier onmogelijk is om op hun bedrijven gegenereerde data overzichtelijk bij elkaar te brengen in een gebruiksvriendelijk data-platform van waaruit ze alle zaken met hun data willen kunnen doen waarin meerwaarde zit (monitoring, benchmarking, verantwoording, teelt-, bedrijf- en ketenoptimalisatie, etc.). Kernwoorden zijn Data-soevereiniteit (zeggenschap over data) en Interoperabiliteit (kunnen koppelen van data en systemen). Om de knelpunten op te lossen doen we een achttal aanbevelingen, waarvan de belangrijkste is het maken van publiek-private afspraken over architectuurprincipes van technische en organisatorische aard. Die afspraken zijn de basis voor realisatie van de gewenste data-ruimte van de boer waardoor hij een volwaardige partner wordt in AgriFood ketens. En als die gewenste data-ruimte er is, ontstaan er nieuwe mogelijkheden op gebied van bedrijfs- en ketenoptimalisatie, nieuwe services en monitoring van maatschappelijke doelen waaronder die van EU GLB. De aanbevelingen kunnen uitgewerkt worden in fase 2 van PPS PL4.0, waarin de PPS met meer partners wil werken aan de gewenste data-ruimte en het aantonen van de meerwaarde van slim data gebruiken in use cases.