TY - BOOK
T1 - Effect van mobiele begrazing door koeien en kippen op kruidenrijk grasland op zandgrond
AU - Wamelink, Wieger
AU - van der Zee, Friso
AU - Vijn, Marcel
PY - 2021
Y1 - 2021
N2 - Met Natuur Mee, van initiatiefnemer Sanne Beld, praktiseert, ontwikkelt en promoot een regeneratieve (veerkrachtige) landbouwmethode geïnspireerd door ervaringen in het buitenland (Joel Salatin, Allan Savory etc.). Samen met haar partners en vrijwilligers wil Met natuur Mee een voorloperslocatie ontwikkelen voor veerkrachtige landbouw, inspiratie bieden aan jonge boeren, kennisdelen, onderzoek doen maar bovenal een voedzame oogst bieden die mensen weer met het landschap verbindt. In dit onderzoek gaan Wageningse wetenschappers op zoek naar antwoord op de vraag: Wat is het effect van mobiel beweidingsbeheer met koeien en kippen op kruidenrijk grasland op droge zandgrond? Wat doet dit boven en onder de grond qua bodemleven, vochthuishouding en soortenrijkdom van de vegetatie? Dat doen we door de effecten van het beheer op het huidige perceel dat Met Natuur Mee pacht van Staatsbosbeheer in de buurt van Haaksbergerveen in kaart te brengen. Het beheer van het weiland bestond in 2019 en 2020 uit extensieve begrazing door lakenvelders en kortdurende (1 dag) intensieve begrazing door vleeskippen. Dit was nog niet het optimale mobiele beheer, aangezien er nog te weinig koeien waren om deze mobiele begrazing volgens plan uit te voeren. Het effect van deze vorm van drukbegrazing door kippen op de vegetatie en de bodem is nog (vrijwel) onbekend. Daarom is er een wetenschapswinkel project uitgevoerd waarbij onderzocht is wat het effect van de begrazing is op de vegetatie, bodemleven (vooral wormen) en de chemische samenstelling van de bodem. Als controle perceel is een weiland in de buurt gebruikt dat al langjarig extensief wordt beheerd (standbegrazing door een laag aantal ossen, afgewisseld met 1 maaibeurt per jaar). Op het moment van monstername was het veld nog erg droog na een lange droge periode in voorjaar en zomer van 2020. Dat heeft invloed gehad op het bodemleven en de inventarisatie daarvan, er werden zeer weinig regenwormen en ander macrobodemleven aangetroffen. De verschillen tussen de behandelingen was ook gering, hoewel de plekken met kippenbegrazing in 2019 soortenrijker leken. De vegetatie laat ook weinig verschillen zien, ook al lijkt er een nat droog gradiënt aanwezig die samenvalt met de hoogteligging van het terrein. Er komen eigenlijk alleen algemene graslandsoorten voor in het veld en het voldoet nog niet aan de wens voor een bloemrijk grasland. Om dat te bereiken zal er zaad van elders moeten worden aangevoerd, bijvoorbeeld via maaisel van een soortenrijk perceel. De chemische analyses laten zien dat het een behoorlijk voedselarm terrein is en in ieder geval voedselarmer dan een ‘normaal’ boerenweiland. De zuurgraad van de bodem is laag, wat ook al was geconstateerd op basis van de soortensamenstelling; de bodem is oppervlakkig verzuurd. Daarom wordt geadviseerd om te bekalken. Ook was de vegetatie aan het vervilten, wat ongunstig is voor een soortendivers grasland. Een iets intensievere begrazing kan dit voorkomen. Dit zal worden uitgevoerd vanaf 2021. De begrazingsperiode door de kippen is nog kort geweest en de begrazing zou langer moeten lopen om daadwerkelijk effecten te kunnen verwachten.
AB - Met Natuur Mee, van initiatiefnemer Sanne Beld, praktiseert, ontwikkelt en promoot een regeneratieve (veerkrachtige) landbouwmethode geïnspireerd door ervaringen in het buitenland (Joel Salatin, Allan Savory etc.). Samen met haar partners en vrijwilligers wil Met natuur Mee een voorloperslocatie ontwikkelen voor veerkrachtige landbouw, inspiratie bieden aan jonge boeren, kennisdelen, onderzoek doen maar bovenal een voedzame oogst bieden die mensen weer met het landschap verbindt. In dit onderzoek gaan Wageningse wetenschappers op zoek naar antwoord op de vraag: Wat is het effect van mobiel beweidingsbeheer met koeien en kippen op kruidenrijk grasland op droge zandgrond? Wat doet dit boven en onder de grond qua bodemleven, vochthuishouding en soortenrijkdom van de vegetatie? Dat doen we door de effecten van het beheer op het huidige perceel dat Met Natuur Mee pacht van Staatsbosbeheer in de buurt van Haaksbergerveen in kaart te brengen. Het beheer van het weiland bestond in 2019 en 2020 uit extensieve begrazing door lakenvelders en kortdurende (1 dag) intensieve begrazing door vleeskippen. Dit was nog niet het optimale mobiele beheer, aangezien er nog te weinig koeien waren om deze mobiele begrazing volgens plan uit te voeren. Het effect van deze vorm van drukbegrazing door kippen op de vegetatie en de bodem is nog (vrijwel) onbekend. Daarom is er een wetenschapswinkel project uitgevoerd waarbij onderzocht is wat het effect van de begrazing is op de vegetatie, bodemleven (vooral wormen) en de chemische samenstelling van de bodem. Als controle perceel is een weiland in de buurt gebruikt dat al langjarig extensief wordt beheerd (standbegrazing door een laag aantal ossen, afgewisseld met 1 maaibeurt per jaar). Op het moment van monstername was het veld nog erg droog na een lange droge periode in voorjaar en zomer van 2020. Dat heeft invloed gehad op het bodemleven en de inventarisatie daarvan, er werden zeer weinig regenwormen en ander macrobodemleven aangetroffen. De verschillen tussen de behandelingen was ook gering, hoewel de plekken met kippenbegrazing in 2019 soortenrijker leken. De vegetatie laat ook weinig verschillen zien, ook al lijkt er een nat droog gradiënt aanwezig die samenvalt met de hoogteligging van het terrein. Er komen eigenlijk alleen algemene graslandsoorten voor in het veld en het voldoet nog niet aan de wens voor een bloemrijk grasland. Om dat te bereiken zal er zaad van elders moeten worden aangevoerd, bijvoorbeeld via maaisel van een soortenrijk perceel. De chemische analyses laten zien dat het een behoorlijk voedselarm terrein is en in ieder geval voedselarmer dan een ‘normaal’ boerenweiland. De zuurgraad van de bodem is laag, wat ook al was geconstateerd op basis van de soortensamenstelling; de bodem is oppervlakkig verzuurd. Daarom wordt geadviseerd om te bekalken. Ook was de vegetatie aan het vervilten, wat ongunstig is voor een soortendivers grasland. Een iets intensievere begrazing kan dit voorkomen. Dit zal worden uitgevoerd vanaf 2021. De begrazingsperiode door de kippen is nog kort geweest en de begrazing zou langer moeten lopen om daadwerkelijk effecten te kunnen verwachten.
KW - nature-inclusive agriculture
KW - species-rich grasslands
KW - sandy soils
KW - grazing
KW - soil management
KW - poultry farming
KW - dairy farming
KW - natuurinclusieve landbouw
KW - kruidenrijke graslanden
KW - zandgronden
KW - begrazing
KW - bodembeheer
KW - pluimveehouderij
KW - melkveehouderij
UR - https://edepot.wur.nl/545459
U2 - 10.18174/545459
DO - 10.18174/545459
M3 - Report
T3 - Rapport / Wageningen University & Research, Wetenschapswinkel
BT - Effect van mobiele begrazing door koeien en kippen op kruidenrijk grasland op zandgrond
PB - Wageningen University & Research, Wetenschapswinkel
CY - Wageningen
ER -