Deelonderzoeken in en nabij het natuurgebied Geelbroek (fase 3) : effectiviteit buisdrainage, onderlinge samenhang van grondwaterstanden gemeten in ondiepe peilfilters en vergelijking historische en huidige grondwatertrap

Bij de herinrichting van Geelbroek als natuurgebied wordt de waterhuishoudkundige inrichting van het gebied aangepast, voornamelijk door het te vernatten. Dit gebeurt door het laten dempen en dichtgroeien van sloten waardoor de afvoer van water wordt vertraagd en er meer water in het gebied wordt vastgehouden. In deze studie zijn drie deelonderzoeken m.b.t. Geelbroek uitgewerkt. In het eerste deelonderzoek is – voor een door de opdrachtgever aangegeven strook aangrenzende agrarisch gebied – een geschiktheidsbeoordeling voor normale buisdrainage uitgevoerd voor zowel weidebouw als akkerbouw. Voor de voorlopige beoordeling van de geschiktheid is o.a. gebruikgemaakt van informatie uit bodemkundig/hydrologisch onderzoek over o.m. de Gt, de doorlatendheid en de aard van het materiaal. De geschiktheid van natte gronden kan veelal duurzaam worden verbeterd door de aanleg van buisdrainage. Echter, door de ondiepe ligging van de keileem en andere storende lagen in een groot deel van het onderzochte gebied, resteren slechts weinig gronden waar het zandpakket voldoende dik is om goed te kunnen draineren. Voor het tweede deelonderzoek is bij zes bestaande peilbuislocaties een extra filter bijgeplaatst om te onderzoeken of in de reeds bestaande ondiepste filter de freatische grondwaterstand wordt gemeten. Uit de statistische analyse blijkt dat de grondwaterstanden in de nieuwe ondiep geplaatste filters significant verschillen van de bestaande peilfilters, echter de gemeten verschillen zijn voor de meeste buizen gering. Voor twee van de zes peilbuislocaties wordt geadviseerd het nieuw geplaatste filter te handhaven ten koste van de bestaande ondiepe filters; de overige vier kunnen worden verwijderd. Als derde deelonderzoek is de Gt-kaart uit het bodemkundig/hydrologisch onderzoek opgeschaald naar schaal 1 : 50.000 voor vergelijking met de historische Gt-kaart schaal 1 : 50.000 van de Bodemkaart. Uit de vergelijking blijkt dat zowel vernatting als verdroging is opgetreden sinds de jaren tachtig. Verdroging is veelal te wijten aan de toepassing van buisdrainage. Als mogelijke oorzaken van vernattting zijn te noemen: verwijderen van zaksloten, verhoging van winterpeil in de Ruimsloot, mogelijk uitstraling van het vernatte natuurgebied en daling van het maaiveld door oxidatie van het veen.