De invloed van de aangescherpte mestwetgeving op de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater: Een evaluatie van het effect van het afschaffen van de derogatie op de waterkwaliteit

Er zijn in Nederland grote zorgen over de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater mede in relatie tot landbouwactiviteiten. Vanuit Europees en landelijk beleid is daarom mestwetgeving in uitvoering om de belasting van het water met stikstof en fosfor te verlagen. In 2022 is besloten om de derogatie af te bouwen en zijn via de derogatiebeschikking nieuwe maatregelen geïntroduceerd waaronder het afschaffen van derogatie, lagere gebruiksnormen voor het toedienen van mest, de verplichting van bufferzones en extensivering van bouwplannen. De voorziene maatregelen in de derogatiebeschikking hebben een grote invloed op de landbouwpraktijk. Het effect op de waterkwaliteit zal sterk samenhangen met de manier waarop de landbouwpraktijk de regels inbedt binnen de praktijk van gewaskeuze, bodembeheer, beweiding en bemesting. -De STOWA heeft de mogelijke gevolgen van de derogatiebeschikking in kaart laten brengen met oog voor onderliggende sturende factoren die het effect ervan beïnvloeden. Ook worden oplossingsrichtingen verkend. Hoe kunnen waterbeheerders, overheden en de agrarische sector effectieve maatregelen inzetten die de waterkwaliteit verbeteren? We concluderen dat de derogatiebeschikking een overwegend positief effect zal hebben op de kwaliteit van het grondwater, maar dat er knelpunten kunnen ontstaan voor de kwaliteit van het oppervlaktewater. Die hangen samen met de manier hoe de agrarische praktijk om zal gaan met de nieuwe verplichtingen.