Cijfers over arbeid spreken boekdelen ‘Besparen op voertijd is me nu te duur’

Per ton melk besteed Frank Post zo’n 3,1 uur aan melken en 1,5 uur aan voeren per week. Met het melken is hij kampioen, maar gemengd voeren kost veel tijd. Het valt acht deelnemende veehouders nog niet mee om een uur per dag minder te gaan werken. Vaak zijn daar hoge investeringen voor nodig. Twee weken bijhouden hoeveel tijd je dagelijks besteed aan verzorging, voeren van jongvee en koeien en aan melken leverde acht veehouders in koeien en kansen verrassende inzichten op. Vooral omdat de resultaten onderling konden worden vergeleken. Frank Post vond het een leerzame bezigheid. “Aan het melken van 90 koeien besteed ik 27 uur per week. Aan het voeren 13 uur. Met het melken zitten we onder het gemiddelde. Dat komt omdat we met onze twee keer elf melkstal voorlopig capaciteit over hebben. Maar het voeren kost veel tijd. Cees Sikkenga heeft veel meer koeien en besteedt toch maar drie uur per week aan voeren.” Post moet twee keer per dag de voermengwagen laden, mengen en uitrijden. Sikkenga laat het kuilsnijden aan de loonwerker over en een Weelink voerhek doet de rest. “Dat heeft me wel aan het denken gezet. Maar ik geef het gemengd voeren niet op, omdat het goed werkt en bij het bedrijf past.” Post heeft met 30 hectare relatief weinig grond, verbouwt maïs bij akkerbouwers en koopt bijproducten aan. Hij kan tijd winnen door een zelfrijdende en -ladende voermengwagen te kopen of mengkuilen te laten maken en te voeren met een voerdoseerwagen. Loonwerk is in zijn omgeving (nog) geen optie. Frank rekende uit dat mengkuilen de kosten verhogen met 1 cent, omdat extra sleufsilo’s nodig zijn. Een zelfrijder maakt het voeren 0,6 cent per kg melk duurder. “Daar wil ik vanwege de kosten voorlopig niet aan.” Frank voert de koeien dit seizoen niet meer in twee groepen, maar werkt met een rantsoen, wat ook al tijd bespaart. Besparen, uitbesteden of laten vallen Vergeleken met het gemiddelde is hij overigens niet veel langer bezig. Post besteedt 1,5 uur per 100.000 kg melk per week, het gemiddelde is 1,3. Het is de bedoeling om in april nog eens naar de gewerkte uren te kijken, omdat de gekozen twee weken ook maar een momentopname waren. Frank en zijn vader Cor hebben altijd aandacht gehad voor een handige organisatie van het werk. Gemiddeld neemt elke ton melkquotum die erbij komt 500 uur extra werk met zich mee. “Bij elke uitbreiding moet ik dus wel ergens op arbeid bezuinigen. Dat kan door besparen, uitbesteden of door iets te laten vallen. Vorig jaar hebben we bijvoorbeeld besloten een stier bij de koeien te doen. Dat scheelt bijna een uur per dag aan controle en inseminaties en verbetert de vruchtbaarheid.” Over enkele jaren nemen Frank en zijn vrouw Ilona het bedrijf over. Als zijn vader minder gaat doen, moeten ze het samen nog rond kunnen zetten. Volgens de arbeidsbegroting die is gemaakt, vraagt het bedrijf nu 4400 arbeidsuren per jaar. “Dat geeft wel aan dat we nog heel wat op arbeid moeten besparen. Gelukkig hebben we daar nog even de tijd voor.”