Berekening van broeikasgas-emissies tijdens het internationale transport van sierteeltproducten : scenario's voor verduurzaming in de transportschakel van sierteeltproducten voor geselecteerde export- en importstromen in het kader van het project Greenrail III/Duurzame Slimme Ketens

Om inzicht te krijgen in de mogelijkheden om het transport van sierteeltproducten op duurzame wijze in te richten, is voor verschillende transportscenario’s de carbon footprint berekend. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen de exportbestemmingen Zweden, Noorwegen, Italië, Polen, Rusland en Turkije enerzijds, en de importlanden Kenia, Ethiopië en Ecuador anderzijds. De gebruikte methode is gebaseerd op de levenscyclusanalyse (LCA) waarbij is aangesloten op het CO2-protocol van het Productschap Tuinbouw, dat op zijn beurt is gebaseerd op de internationale generieke standaard PAS2050:2011 voor het berekenen van de carbon footprint van goederen en diensten gedurende de gehele levenscyclus. In het onderzoek is deze methodiek uitgebreid met de rekenregels voor broeikasgasberekeningen tijdens transport per trein en shortsea-containerschip, welke door Wageningen UR LEI en FBR zijn ontwikkeld in het kader van de projecten Venlog en CoCos. Daarnaast zijn in het kader dit onderzoek additionele rekenregels ontwikkeld voor het transport van goederen per Roll-on-Roll-off (RoRo) schepen en veerboten, voor de overslag van containers in de haventerminals, en voor de specifieke emissieberekening als gevolg van de koeling tijdens het transport. Op basis van deze rekenregels zijn vervolgens voor geselecteerde export- en importscenario’s de broeikasgasemissies per functionele eenheid berekend. Als functionele eenheid is daarbij gekozen voor de FloraUnit 45ft koelcontainer. De ontwikkelde methodiek is toegepast op in totaal 27 transportscenario’s, die bestaan uit de baseline scenario’s en de scenario’s met daarin de alternatieve transportmodaliteiten. Als baseline scenario voor exportstromen is genomen het transport over land per vrachtwagen, en voor importstromen het transport per vliegtuig. Met het uitgebreide rekenmodel zijn voor de geselecteerde multimodale transportscenario’s de onderstaande reducties in broeikasgasemissies berekend, ten opzichte van de respectievelijke baseline scenario’s: Zweden, Helsingborg Trein 64% Zweden, Helsingborg Shortsea containerschip 72% Noorwegen, Oslo Shortsea containerschip 80% Spanje, Barcelona Trein 36% Spanje, Madrid Shortsea containerschip 46% Spanje, Bilbao Shortsea containerschip 61% Italië, Milaan Trein 67% Polen, Warschau Trein 75% Rusland, St. Petersburg Shortsea containerschip 72% Turkije, Istanbul Trein 78% Kenia, Naivasha Deepsea containerschip 87% Ethiopië, Ziway Deepsea containerschip 90% Ecuador, Pichincha Deepsea containerschip 95% Uit de resultaten kan worden geconcludeerd dat een substantiële reductie in broeikasgassen gerealiseerd zal worden wanneer alternatieve transportmodaliteiten zullen worden gebruikt op transporttrajecten waar nu het transport per vrachtwagen of vliegtuig plaatsvindt. Afhankelijk van de eindbestemming kunnen trajecten via het spoor of over zee een duurzaam alternatief bieden doordat het energieverbruik per tonkilometer lager is. Waar intra-EU zeetransport mogelijk is zal een goede beoordeling moeten gemaakt of het gekozen transport per shortsea containerschip of per RoRo-schip zal plaatsvinden. Het potentieel van het vervoer van sierteeltproducten per spoor als duurzaam alternatief voor transport over de weg, zal toenemen wanneer de capaciteiten van de verschillende Europese netwerken hier voldoende ruimte voor zullen bieden en de onderlinge afstemming tussen de netwerken zullen worden verbeterd. Vergroening van het railgoederenvervoer ligt bovendien binnen bereik, wanneer de trend om schonere elektriciteit duurzaam op te wekken naar de toekomst wordt doorgetrokken. Voor de import van sierteeltproducten is transport over zee qua CO2-uitstoot een veelvoud gunstiger ten opzichte van luchttransport. Dit blijkt ook uit de grote potentiële broeikasgasreductie, die voor de geselecteerde scenario’s uit de rekenmethodiek naar voren komen.