Beheermaatregelen in landbouw- en natuurgebieden t.b.v. het natuurlijke water- en bodemsysteem: Een casestudy in het stroomgebied Aadal-Noord, provincie Noord-Brabant

Naar aanleiding van een Kamerbrief van minister Harbers van infrastructuur en waterstaat, onderzoekt Wageningen Universiteit & Research (WUR) hoe het natuurlijke water- en bodemsysteem (NWBS) meer sturend kan zijn bij de inrichting van het landelijk gebied. Als onderdeel daarvan heeft dit onderzoek een focus gelegd op zowel natuur- als landbouwlandgebruiksvormen, waarbij onderzocht is welke maatregelen binnen deze type landgebruiksvormen aansluiten bij een NWBS en hoe deze maatregelen het water- bodemsysteem (WBS) beïnvloeden. Voor beheermaatregelen binnen de landbouw is daartoe eerst een lijst opgesteld van een groot aantal duurzame maatregelen, die vervolgens zijn beoordeeld op hun invloed op verschillende indicatoren met betrekking tot het watersysteem, het bodemsysteem en, vanwege het maatschappelijke vraagstuk op dit gebied, de biodiversiteit. Deze maatregelen zijn beoordeeld in de context van een specifieke casus, namelijk die van het Aadal-Noord in Noord-Brabant. Zowel de selectie van maatregelen als de beoordeling van maatregelen heeft plaatsgevonden via verschillende interviews en een workshop met een verscheidenheid aan experts op het gebied van water, bodem, landbouw en biodiversiteit. Hieruit bleek dat een groot aantal beheermaatregelen positief kan bijdragen aan een natuurlijker WBS. Vijf clusters van beheermaatregelen werden in het bijzonder buitengewoon kansrijk geacht vanwege hun positieve verwachte effecten op meerdere indicatoren, hun brede toepasbaarheid en hun mogelijke bijdragen aan een vitale en duurzame landbouw. Deze vijf clusters zijn Synergie akkerbouw-veeteelt, Reductie synthetische gewasbeschermingsmiddelen, Akkervogelbeheer, Bodembedekking en Aanplant van houtige planten. Voor natuurtypen is middels een vergelijking van het WBS en de behoefte van bepaalde natuurtypen onderzocht welke natuurtypen passen bij het NWBS en vervolgens voor passende natuurtypen geïdentificeerd welke maatregelen nodig zijn om een bepaald natuurtype te realiseren. Tot slot is er in de context van de gebiedsinrichting bepaald welke natuurtypen en landbouwbeheermaatregelen mogelijke synergiën kunnen vormen. Hierbij zijn met name beheermaatregelen met een verwachte vermindering van nutriëntenuitspoeling en natuurtypen die een verschraling van het WBS behoeven als kansrijke combinaties beschouwd.