Administering multifunctional agriculture : a comparison between France and the Netherlands

Sinds de hervormingen van MacSharry, in 1992, heeft de Gemeenschappelijke Landbouw Beleid (GLB) nog diverse ingrijpende veranderingen (transformaties) ondergaan. Aan boeren wordt gevraagd een brede waaier van maatregelen toe te passen, inclusief die welke betrekking hebben op de verbetering van de milieuefficiency, in ruil voor het ontvangen van publieke ondersteuning. In deze studie worden deze ontwikkelingen benaderd vanuit het perspectief van de politieke sociologie; centraal daarbij staat de vraag in hoeverre deze overeenkomsten de relaties tussen boeren en de staat hebben getransformeerd. Subsidies moeten niet worden gezien als een geschenk dat wordt toegekend aan een bevoordeelde sociale groep maar als de hernieuwing van het wederkerige verband tussen maatschappij en de agrarische beroepsgroep. Deze veranderde oriëntatie van het landbouwbeleid impliceert ook bepaalde veranderingen in agrarische praktijken en normen. De plaats en rol van boeren in de maatschappij worden geherdefinieerd; dit proces wordt weerspiegeld in de normatieve aanpassing van professionele praktijken, hetgeen een van de vereiste condities is voor de hernieuwing van het pact tussen boeren en de staat. De bestudering van de ervaringen in Frankrijk en Nederland leidt, in dit proefschrift, tot het inzicht dat deze hernieuwing sterk variabel is