LWV19214 Veredelingsonderzoek voor weerbare appelrassen tegen vruchtboomkanker (BO-68-001-021)

Vruchtboomkanker wordt door een schimmel veroorzaakt (Neonectria ditissima). Alle rassen zijn vatbaar, maar er zijn verschillen in weerbaarheid. Klassieke rassen als ‘Golden Delicious’ en ‘Elstar’ hebben een redelijke weerbaarheid, maar veel nieuwe rassen met een betere smaak zijn te vatbaar. Wanneer de ziekte bij deze appelrassen toeslaat, wordt regelmatig de hele aanplant gerooid. Bij jonge aanplant zijn de (hoge) investeringskosten dan een complete verliespost.

Bij vruchtboomkanker wordt veredeling op weerbaarheid belemmerd door tijdsduur en hoge kosten van resistentietoetsen. Daarnaast ontbreekt kennis over de representativiteit van toetsresultaten voor de weerbaarheid over het jaar heen. Bij deze toetsen worden bomen namelijk tijdens een specifieke periode in het jaar besmet met slechts één wondtype, terwijl in de praktijk een boom het hele jaar door geïnfecteerd kan worden bij verschillende wondtypen, onder wisselende weersomstandigheden en wisselende condities van de boom.

Op termijn kunnen op DNA gebaseerde voorspellende moleculaire merkers de veredeling versnellen en planttoetsen deels vervangen. Om zulke merkers te kunnen ontwikkelen, is inzicht nodig in de vererving van resistentie waartoe de beschikbaarheid van representatieve toetsresultaten een vereiste is.

Ook is het van belang om meer inzicht te hebben in de invloed van de onderstam op de weerbaarheid.

Dit project beoogt:

1. De planttoets te verbeteren,
2. inzicht te verwerven in de overerving van resistentie,
3. een start te maken met het opsporen van diagnostische moleculaire merkers voor de resistentiegenen van een sterk weerbaar appelras, en
4. inzicht te geven in de gevoeligheid van toetsresultaten voor de gebruikte onderstam.
5. Innovaties betreffen een resistentietoets en genetische kennis om gericht op weerbaarheid tegen vruchtboomkanker te kunnen veredelen. Het project draagt bij aan kringlooplandbouw en de Nationale Wetenschapsagenda: nieuwe, meer resistente rassen resulteren in minder gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, minder residu, een hogere productie en minder verspilling van voedsel door een afname van vruchtrot tijdens bewaring in koelhuizen.