KV 1310-027 Estimating the effect of oxygen on seed storage (BO-50-002-055, BO-26.03-003-005)

Die veroudering gaat sneller bij een hogere temperatuur en hoger vochtgehalte van de zaden. Daarom bewaren de zaadbedrijven hun voorraad in pakhuizen met klimaatcontrole. Toch kunnen voor sommige gewassen de zaden binnen enkele jaren, of soms nog eerder, te veel verouderd zijn. Dat geldt met name voor geprimede zaden. De meeste schade die optreedt bij veroudering betreft oxidatie (van membranen, eiwitten, DNA en RNA). In droge conditie kunnen de zaden die schade niet herstellen omdat enzymen dan niet actief zijn. Afremming van de snelheid van veroudering kan als de snelheid van oxidatie kan verminderen.

Er is traditioneel veel onderzoek gedaan aan de bewaarbaarheid van zaden in relatie tot het vochtgehalte en temperatuur. De snelheid van veroudering is door Ellis en Roberts in 1980 gemodelleerd via de zogenaamde seed viability equation. Die formule voorspelt dat een verlaging van het vochtgehalte met 1% of de temperatuur met 5 °C grofweg leidt tot een verdubbeling van de tijd dat de zaden bewaard kunnen worden.

De laatste jaren is duidelijker geworden dat verpakking onder zuurstofarme of zuurstofloze condities ook helpt om de veroudering te remmen en mogelijk goedkopere alternatieven kan bieden voor bewaring van de zaden. Dit kan voor zowel zaadbedrijven als genenbanken een voordeel opleveren. Daarom is het van belang om de kwantitatieve effecten van vermindering van de zuurstof concentratie te bepalen, zodat een schatting gemaakt kan worden van de potentiële economische voordelen.

Resultaten tot en met 2017:

 

• Nu de resultaten van drie jaar bewaring binnen zijn laten de experimenten zien dat laag zuurstof de veroudering van geprimede selderijzaden sterk kan remmen. Dit geldt ook bij de vochtgehalten en temperatuur die in de praktijk door de zaadbedrijven wordt gebruikt.

• Uit de bewaarproeven met zaden van ui en sla blijkt dat ook daar een laag zuurstofniveau de bewaarbaarheid van de zaden verbetert.