BwN Waddenzeehavens Koehoal (KB-36-003-010, KB-24-001-006, KB-14-005-056)

Het belang van kwelders

Kwelders zijn voor het natuursysteem van de Waddenzee van groot belang. Met name de jonge kwelders zijn ecologisch gezien interessant. Slikvelden, overgaand in pionierkwelders leveren bijzondere flora en fauna op waar de Waddenzee te weinig van heeft. Ook de mogelijke functie als hoogwatervluchtplaats en foerageergebied voor uiteenlopende vogelsoorten is van groot belang.

Kweldergroei bevorderen en experimenteren met een slibmotor

Het project spant zich in om de groei van kwelders te bevorderen, met name gefocust door de uitbreiding van het kwelderareaal aan de oeverzones, door te experimenteren met een slibmotor voor een vergroot sedimentaanbod. Het doel is om slibvelden te versterken en de pionierszone van de aanwezige kwelders nabij Koehoal te vergroten, en mogelijk bij nog te vormen kwelderlandschappen in de omgeving.

Het studiegebied van het project is de kwelder nabij Koehoal in het Noorden van Nederland. In Harlingen wordt slib gebaggerd en verspreid op een verspreidingslocatie in de Waddenzee, vlakbij de uitgang van de haven. Met een slibmotor wordt het verder noordelijk van Harlingen verspreid, dit zal worden meegenomen verder het gebied in middels een natuurlijke stroming. Door monitoring in combinatie met modellering en analyse wordt het experiment continu verbeterd volgens het ‘leren door doen’ principe. Naast de daadwerkelijke ingebruikname van de slibmotor met de te verwachten aanwas van slibvelden en kwelderareaal rondom Koehoal, zal dit project ook met name gericht zijn op kennisontwikkeling.

Slibmotor, hoe werkt het?

Een slibmotor moet worden gezien als een semi-continue suppletie van slib nabij een getijdengebied of kwelder. Door het slib hier te verspreiden kan een groter deel netto in het getijdengebied bezinken, hetgeen de totale vertroebeling van de Waddenzee kan verminderen. Doordat natuurlijke transportprocessen het slib naar de kwelderlocatie brengen en afzetten, wordt verwacht dat de resulterende kwelder beter functioneert dan de meeste andere door mensen aangelegde kwelders. Behalve de realisatie van een slibmotor wordt ook gewerkt aan de ontwikkeling, borging en ontsluiting van kennis over deze innovatieve methode.

Een vernieuwende kijk op kwelderontwikkeling

Het project heeft een andere kijk op baggerslib dan tot nu toe gebruikelijk is. Baggerslib werd altijd gezien als een vorm van afval. Dit project toont aan dat het fijne sediment een belangrijke bouwstof kan zijn, een positieve manier om materiaal te herbruiken. De slibmotor stimuleert de ontwikkeling van kwelders op een natuurlijke manier.

Het project zal aansluiten bij het gehonoreerde STW-Water 2014 project “Sediment for salt marshes: physical and ecological aspects of a mud motor”.