Aquatic systems (KB-35-004-001)

Het eindigen van honger in de wereld is een belangrijk doel van de SDG-2 van de Verenigde Naties waarbij ernaar gestreefd wordt dat er in 2030 voor iedereen toegang is tot voldoende voedzaam voedsel en waardoor er dan ook geen honger of ondervoeding meer zal bestaan. De oceanen en zeeën van de wereld vertegenwoordigen maar liefst 70% van de oppervlakte van de aarde maar worden nog nauwelijks betrokken bij het oplossen van dit grote maatschappelijke vraagstuk. Op dit ogenblik leveren de oceanen en zeeën bijvoorbeeld slechts 6% van de totale voorziening van eiwitten in het menselijk dieet. Ook wordt er nog te weinig gewerkt aan mariene-voedselproductie op lagere trofische niveaus (zoals wieren en algen die aan de basis staan van de voedselketen). Vis en andere aquatische voedselbronnen zijn grotendeels uit beeld gebleven in de lopende discussies over voedselzekerheid (Allison et al 2013, Béné 2015), maar bieden nog ongekende mogelijkheden voor de productie van véél meer en tevens gezond eiwit en voedsel om honger in de wereld te bestrijden. Ook vormen zijn een nieuwe en belangrijke bron van essentiële micronutriënten. Dit aspect wordt telkens belangrijker naarmate het voedsel geproduceerd op land steeds minder micronutriënten bevat vanwege de voortschrijdende uitputting van de bodem.

Honger en ondervoeding blijken ook zeer sterk gekoppeld te zijn aan armoede. Om bij te dragen aan voedselzekerheid van arme bevolkingsgroepen is het daarom belangrijk te beseffen dat het niet alleen gaat om productie (aanwezigheid van voedsel van goede kwaliteit) maar ook om de toegang tot dit voedsel (beschikbaarheid, betaalbaarheid en stabiele aanwezigheid van voedsel). Daarbij dient er rekening te worden gehouden met cultureel bepaalde voorkeuren en dient er gezorgd worden voor veerkracht door binnen veilige randcondities te blijven om de risico’s op ecologische ontwrichting te minimaliseren. Het vraagstuk over voedselzekerheid richt zich vooral op de onderwerpen van consumptiepatronen en de productie-efficiëntie. Bijdragen aan voedselzekerheid kunnen zowel direct of indirect zijn door productie te verplaatsen van land naar zee of door de noodzaak voor zoetwater in voedselproductie te verminderen. Rekening houdend met deze uiteenliggende aspecten, vraagt het om een interdisciplinaire aanpak. Het doel van dit Kennis Basis-project is om die interdisciplinaire kennis te ontwikkelen die nodig is om duurzame productie van hoogwaardig voedsel uit zee op gang te helpen en zodoende bij te dragen aan de wereldwijde voedselzekerheid vooral ten behoeve van armoedebestrijding. Hiervoor zullen we ons in dit project concentreren op twee aspecten:

1) Een evaluatie van het wereldwijde potentieel van zeewier om direct en/of indirect bij te dragen aan voedselzekerheid. Dit gebeurt stapsgewijs en per regio, rekening houdend met regionaal-bepaalde verschillen. Hierbij wordt begonnen met het land Indonesië als casus die een diversiteit in productiemogelijkheden en socio-economische scenario’s biedt.  De analyse van Indonesië wordt dan gebruikt als opstap naar een veel beter geïnformeerde wereldwijde analyse van het verschil tussen de huidige productie en de potentiële productie (global yield gap assessment) van zeewier op basis van rekenmodellen.

2) Onderzoek naar de mogelijkheden voor een potentieel van gerouleerde cultuur of polycultuur van garnalen met zeewier of garnalen met tilapia door middel van een combinatie van “food system analysis” en kweekproeven. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de lokale acceptatie van mariene voedselproducten voor consumptie en aan milieueffecten. Dit werk zal de verschillende opties duiden voor de ontwikkeling van efficiënte aquacultuur-scenario’s binnen de gekozen casus van Indonesië. Op basis van “lessons learned” kan vervolgens de vertaalslag gemaakt worden naar andere gebieden in de wereld.