AF18125 Agroforestry (BO-59-005-001, BO-47-001-057)

Er liggen momenteel grote mondiale uitdagingen in terugdringen van CO₂-uitstoot, herstel biodiversiteit en verhogen weerbaarheid van voedselproductiesystemen ten aanzien van klimaatverandering. Landbouw speelt een belangrijke rol in oorzaken van genoemde uitdagingen, maar is ook cruciaal in de bijdrage aan oplossingen.

Agroforestry is één van de innovaties voor de landbouw die een belangrijke rol kan spelen in het aangaan van de uitdagingen waar de landbouw voor staat. Agroforestry, ook wel agrobosbouw genoemd, is de parapluterm voor een aantal landbouwmethoden. In agroforestry systemen worden houtige, meerjarige gewassen (bomen en struiken) bewust op hetzelfde perceel gemengd met akkerbouw, groenteteelt of grasland. Bomen en struiken kunnen worden aangeplant voor productiedoeleinden (bijvoorbeeld fruit, notenhout of biomassa), voor ecosysteemdiensten (zoals vastleggen koolstof, vergroten biodiversiteit) of een combinatie daarvan.

 

De ambitie op het vlak van agroforestry is groot: er wordt reikhalzend uitgekeken naar de ecosysteemdiensten van agroforestry. In hoeverre agroforestry bijdraagt aan verschillende ecosysteemdiensten is echter onduidelijk. Het is van veel facetten afhankelijk waardoor onderzoeksresultaten uit landbouwsystemen elders in de wereld moeilijk te vertalen zijn naar de Nederlandse context. Koolstofvastlegging is bijvoorbeeld afhankelijk van bodemkwaliteit, boomsoort, aantal bomen en landbewerking. Bij biodiversiteit kunnen boomsoort, aantal bomen, gewasbeschermingsmiddelen en de omgeving van het perceel mogelijk een rol spelen.  Beter inzicht in de ecosysteemdiensten van verschillende systemen is nodig om beleid en betrouwbare belonings- en financieringssystemen voor de boer vorm te geven. Aanvullend onderzoek en innovatie is nodig om de juiste prikkels te vinden hoe uitbreiding van landschapselementen en agroforestry past in het agrarisch bedrijf.

 

Met ketenpartijen en overheden wordt gewerkt aan mogelijkheden voor vergoeding van ecosysteemdiensten. Financiering, vergunningen, verwerking van toekomstige producten en andere relevante aspecten komen ook in dit onderzoek aan bod. Daarnaast zal een aantal agrarisch ondernemers intensief begeleid worden en zal samen met hen agroforestry inrichtingsplannen opgesteld worden die gerealiseerd gaan worden.