Add_Circulair terreinbeheer 2023-2025 (BO-43-210-003, BO-43-124-011)

Dit voorstel betreft de beoogde verlenging van het lopende onderzoek van Kennisprogramma Circulair Terreinbeheer, uitgevoerd in 2021 en 2022, voor de periode 2023-2025. Dit Kennisprogramma is een onderdeel van het programma Circulair Terreinbeheer, een samenwerkingsprogramma van tientallen lokale, regionale en landelijke terreinbeheerders en honderden partners in pilotprojecten. Een belangrijke bestaansreden  van het programma Circulair Terreinbeheer is dat overal in Nederland agrariërs, terreinbeheerders, vergunningverleners, burgers, beleidsmedewerkers en bedrijven bezig zijn met het verbeteren van de bodem en daarbij denken vanuit wat de bodem nodig heeft. Idealiter komen deze producten die de bodem nodig heeft (denk aan organische stof en nutriënten) zoveel mogelijk uit een kleine kringloop. Daarom helpt Circulair Terreinbeheer pilotprojecten die maaisel en blad in een kleine kringloop bewerken en toepassen als bokashi of lokale compost. Hierdoor kan worden bijgedragen aan de doelstellingen om Nederland circulair, klimaatbestendig en met kringlooplandbouw in te richten, evenals het verbeteren van de (bodem)biodiversiteit.

Om dit te kunnen bereiken is wet- en regelgeving  nodig waarin niet alleen het beschermen van de bodem en het milieu wordt geborgd, maar waarin ook het verbeteren van onze leefomgeving wordt gestimuleerd.   Voor Circulair Terreinbeheer ligt het bevoegd gezag hiervoor bij de ministeries van I&W en LNV , waar de wet Milieubeheer en de Meststoffenwet belegd zijn. Beide ministeries hebben aangegeven bereid te zijn mee te denken en mee te werken richting dat nieuwe  beleid waarin circulariteit centraal staat. Om dit nieuwe beleid te ontwikkelend kan worden, zijn er een aantal urgente kennisvragen die beantwoord moeten worden en aan de basis van dat nieuwe beleid liggen. De hoofdvragen zijn:

1. Zijn de lokaal geproduceerde bodemverbeteraars van maaisel en blad veilig voor mens en milieu?
2. Welke werking hebben deze bodemverbeteraars in de bodem (fysisch, chemisch en biologisch)?

Het Kennisprogramma Circulair Terreinbeheer onderzoekt met ca. 60 pilots door het hele land of maaisel en blad vrijkomend uit natuurterreinen,  groenvoorziening en infrastructuur in een lokale/regionale kringloop, bewerkt als bokashi of lokale compost, veilig kunnen worden toegepast en waarde(n) kunnen toevoegen aan de (landbouw)bodem. Het CT Kennisprogramma van 2022 dient als onderbouwing van meerjarige effecten van bokashi t.a.v. algemene landbouwkundige bodemkwaliteit (o.a. nutriëntenlevering, opbouw van bodemkoolstofvoorraad en watervasthoudend vermogen, bodemweerbaarheid en bodembiodiversiteit), alsook het  vaststellen van relevante milieu- en voedselveiligheidsaspecten (o.a. emissie van broeikasgassen, dodend effect op onkruidzaden en Japanse duizendknoop). Tot slot wordt ook een vervolg gegeven aan de eerste inventarisatie van effecten op bodembiologische parameters die van invloed zijn op het bodemecosysteem.