De Schakelkast

Tia Hermans en Edo Gies hebben samen met BRO advies (Renze van Och) meegedaan aan de 11e editie van de EO-Wijers Prijsvraag, een prestigieuze prijsvraag voor het regionaal ruimtelijk ontwerp. Het thema was ‘Verrukkelijk Landschap - Naar een aantrekkelijk en vitaal platteland’. Voor vier regio’s in Nederland kon een ontwerp gemaakt worden. In totaal waren er 41 inzendingen, waarvan er per regio drie geselecteerd zijn voor een nadere uitwerking. WENR heeft samen met BRO het concept Landschapsconnectoren voor de regio Kempen en Groote Heide in de Metropoolregio Eindhoven ontworpen en in de 2e ronde verder mogen uitwerken.
Landschapsconnectoren gaat uit van de metafoor van een printplaat, een uitvinding waar de regio groot mee is geworden. Het principe gaat uit van het landschapsfundament als bodemplaat die leidend is voor de ruimtelijke ordening, een printplaat van fysieke en virtuele netwerken die zorgt voor verbinding en geleiding van de functies en de connectoren die de initiatieven vanuit de samenleving representeren en de aanjagers zijn van de transities in het landelijk gebied. De jury was na de eerste ronde gecharmeerd van dit ontwerpconcept en schreef “de inzenders krijgen grip op complexe planningsprocessen en realiseren via ‘ingeplugde componenten’ (die symbool staan voor de initiatieven uit de samenleving) onverwachte ‘short-cuts’ ”.
In de 2e ronde heeft het team het principe van de printplaat verder uitgewerkt in een hightech agrarisch productielandschap, verbindende woongebieden en klimaatrobuuste beekdalen en natuurgebieden. Drie gebieden met ieder een eigen ontwikkelingsrichting. En met innovatieve initiatieven als een AirportFarm Eindhoven, de boer als koolstofslurper, agro-photovoltaics als verdubbelaar van het opbrengend vermogen van landbouwgrond en nieuwe woonmilieus waardoor grenzen tussen stad-land vervagen.
Op 23 september jl. was de prijsuitreiking. De jury was verdeeld. Enerzijds vond de jury interessant dat een aantal heilige huisjes van de ruimtelijke ordening in de 20e eeuw omver gaan. Begrippen als stad-land, landbouw en natuur krijgen een vernieuwende invulling die meer aansluiten bij de technologische mogelijkheden en de verschillende maatschappelijke doelen. En met een heldere zonering gekoppeld aan allerlei doelvoorschriften geeft dit de initiatiefnemers de ruimte om te ondernemen. En dat past bij het Brabantse DNA. Een doorwrochte aanzet tot nieuw denken over de ruimtelijke logica die hoort bij de 21e eeuw, aldus de jury. Maar er was ook teleurstelling bij de jury: ‘met deze radicale visie hoopte we toch op meer spannende innovaties op de kruising van de verschillende netwerken’.
Voor deze regio is er uiteindelijk niet één winnaar gekozen. In plaats daarvan doet de jury een oproep aan de teams om de handen ineen te slaan en vervolg te geven aan de ontwerponderzoeken. Een handschoen die we graag oppakken.